Wskazówki na temat prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki

Rozpoczynając działalność gospodarczą, stajemy przed wieloma wyborami. Musimy podjąć decyzję odnośnie formy działalności, miejsca jej prowadzenia czy nazwy. Dodatkowo, mamy do wyboru kilka form opodatkowania.

Decydując się na rozpoczęcie prowadzenia własnego przedsiębiorstwa możemy zastanowić się nad jednoosobową działalnością gospodarczą lub wybrać jedną ze zdefiniowanych i uregulowanych przez ustawodawcę spółek.

W zależności od tego, na jaką formę organizacyjno-prawną decyduje się przedsiębiorca, będzie musiał spełnić szereg wymogów określonych przepisami prawa. Podstawowym obowiązkiem przedsiębiorcy jest uzyskanie wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym lub w przypadku osób fizycznych, wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Wpisowi do rejestru przedsiębiorców w KRS podlegają wszyscy przedsiębiorcy, niezależnie od wybranej formy organizacyjno-prawnej, z wyjątkiem osób fizycznych. Wśród przedsiębiorców podlegających wpisowi do KRS, wyróżniamy między innymi spółki jawne, spółki partnerskie, spółki komandytowe, komandytowo-akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnego oraz spółki europejskie.

Jak można zauważyć, prawodawca stworzył struktury kilku rodzajów spółek. Z tego katalogu przedsiębiorca, rozpoczynający działalność gospodarczą, może wybrać sobie odpowiednią formę organizacyjno-prawną, odpowiadającą jego potrzebom.

Czy warto zdecydować się na działalność w formie spółki? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Poniżej przedstawiamy krótką charakterystykę najbardziej popularnych rodzajów spółek. Jeśli nadal będziesz mieć wątpliwości, możesz poznać szczegółową charakterystykę wszystkich form działalności podczas kompleksowego kursu księgowości lub skonsultować się z prawnikiem.

Spółka jawna

Jest to podstawowy typ spółki występujący w polskim systemie prawnym. Wspólnikami spółki jawnej mogą zostać zarówno osoby fizyczne, prawne, jak i jednostki nieposiadające osobowości prawnej. Umowa o utworzeniu spółki zostaje podjęta przez wspólników w formie pisemnej.

Do założenia spółki jawnej potrzebnych jest minimum dwóch wspólników. Wkład wniesiony przez nich do spółki może być zarówno pieniężny, jak i niepieniężny. Wkładem może być również świadczenie pracy przez wspólnika.

Przepisy prawa nie narzucają minimalnej wartości wkładów wspólników, o ich wysokości decyduje umowa spółki. Należy pamiętać, że nie można pozbawić wspólnika spółki jawnej prawa do zysku, a każdy ze wspólników ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki jawnej i jej reprezentowania bez możliwości pobierania wynagrodzenia.

Wielu znanych przedsiębiorców rozpoczynało swoje wielkie kariery właśnie od założenia spółki jawnej. Później natomiast zostawali prezesami wielkich spółek akcyjnych czy komandytowo-akcyjnych.

Spółka partnerska

Założenie spółki partnerskiej jest zarezerwowane wyłącznie dla osób, które są przedstawicielami któregokolwiek z wolnych zawodów wymienionych w Kodeksie spółek handlowych lub innych ustawach.

Partnerzy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki związane z wykonywaniem zawodu przez innych partnerów i podległych im pracowników, a każdy partner może reprezentować spółkę samodzielnie.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Jest to jedna z najczęściej zakładanych w Polsce spółek. Może być utworzona przez jedną lub więcej osób, natomiast nie może być zawiązana przez inną spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Liczba wspólników spółki z o. o. może być dowolna. Jednakże, w przypadku, gdy istnieje tylko jeden wspólnik dokonujący czynności prawnej z własną spółką, czynności wykonywane przez niego wymagają formy aktu notarialnego.

Minimalny kapitał zakładowy w spółce z o. o. to 5.000 zł, a decyzje podejmowane są większościowo. Udziały muszą zostać pokryte (w formie gotówki lub aportów) jeszcze przed złożeniem wniosku o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego.

Umowa spółki z o.o. zostaje zawarta jako akt notarialny. Z chwilą wpisania jej do KRS zyskuje ona osobowość prawną. Wspólnicy mają dużą dowolność, jeśli chodzi o nazwę spółki. Musi ona jedynie mieć rozszerzenie „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”.

Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki do wysokości wniesionego wkładu.

Spółka komandytowa

Spółka komandytowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona do umówionej kwoty (sumy komandytowej).

Spółkę komandytową reprezentują komplementariusze, a komandytariusz nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki. Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko lub firmę jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „sp.k.”.

Wspólnikami spółki komandytowej mogą być zarówno osoby fizyczne, prawne, jak i jednostki nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną.

Spółka akcyjna

Jest to spółka należąca do spółek kapitałowych. Utworzenie tego rodzaju spółki wymaga ustanowienia jej statutu w postaci aktu notarialnego.

Spółka akcyjna nabywa osobowość prawną wraz z wpisaniem jej do rejestru przedsiębiorców, stanowiącego część Krajowego Rejestru Sądowego. Od tej pory jako osoba prawna odpowiada ona za swoje zobowiązania całym majątkiem spółki.

Akcjonariusze nie są osobiście odpowiedzialni za zobowiązania ich spółki. Ponoszą ryzyko jedynie w stosunku do wysokości wniesionego wkładu kapitałowego. Spółkę prowadzi i reprezentuje powoływany na 5 lat i złożony z jednego lub większej ilości członków Zarząd. Członków Zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza. Odwołania członka Zarządu może również dokonać walne zgromadzenie akcjonariuszy.